Skip to main content Skip to footer

O życiu w Morzu Czerwonym

Niebezpieczne zwierzęta w Morzu Czerwonym

Które zwierzęta mogą być niebezpieczne w Morzu Czerwonym?

Oglądanie raf koralowych w Morzu Czerwonym jest całkowicie bezpieczne. Potencjalne zagrożenia wiążą się z ewentualnym kontaktem z niektórymi gatunkami ryb i korali. Warto je poznać aby świadomie i bezpiecznie obserwować podwodny świat podczas nurkowań w Hurghadzie (Egipt).

Ryby skorpenowate

Mają masywne ciało uzbrojone w kolce. Promienie płetwy grzbietowej są połączone z gruczołami jadowymi zlokalizowanymi u podstawy promieni. W chwili zagrożenia ryba ustawia pionowo płetwę grzbietową. Ryby te doskonale się maskują. Żyją w piaszczystym lub mulistym dnie, wśród skał lub raf. Pokarm stanowią drobne skorupiaki, małe ryby lub mięczaki. Osobniki z tej rodziny doskonale się maskują. Upodobniają się do skał i rafy. Dlatego bardzo ważne jest, żeby nie dotykać rafy, możemy nie rozróżnić ryby od skały. Ciekawym przedstawicielem tej rodziny jest Red Sea Walkman - Inimikus filamentosus, który spaceruje po piaszczystym dnie używając trzech promieni przednich płetw. Jako ostrzeżenie otwiera płetwy grzbietowe przypominające barwą skrzydła motyla. Pomimo swojej urody i wdzięku jest też rybą potencjalnie jadowitą.

Zalecana pierwsza pomoc. W przypadku kontaktu: zanurzenie miejsca kontaktu (kończyna) w wodzie o temperaturze 60-70 stopni Celsjusza, podanie leków przeciwbólowych, kontakt z lekarzem. Urazy są bardzo bolesne, niektóre mogą zakończyć się śmiercią.

Skrzydlice

Należą do ryb skorpenowatych aczkolwiek ich wyglądy i tryb życie różnią się od typowych przedstawicieli tej grupy. Do wspólnych cech należą gruczoły jadowe umiejscowione pod promieniami płetwy grzbietowej. W ciągu dnia można je zaobserwować, jak siedzą pod nawisami skał i korali. Na swoje ofiary polują nocą. Ich ofiarami są niewielkie rybki. Skrzydlice to myśliwi bardzo często mieszkający na wrakach, gdzie jest dostatek narybku.

Jako pierwsza pomoc zalecane jest zanurzenie zranionej kończyny w gorącej wodzie, celem denaturacji toksyny. Urazy są bardzo bolesne.

Mureny

Piekne wijące się niczym serpentyna ciało. Ciało jest bocznie ścieśnione, wydłużone i pozbawione łusek. Często intensywnie ubarwione. Charakterystyczny jest brak płetw brzusznych, u osobników dorosłych brak też płetw piersiowych - występują jedynie u larw w zredukowanej formie. Mały otwór skrzelowy możemy zaobserwować z boku głowy. Płetwa grzbietowa rozpoczyna się na wysokości szczelin skrzelowych, łączy się w ciągły fałd z płetwą ogonową, a ta z odbytową. Otwór gębowy jest duży i wyposażony w liczne, mocne, hakowate zęby. Mureny mają świetnie rozwinięty zmysł węchu. Skóra niektórych gatunków posiada związki toksyczne. Mureny polują na mniejsze ryby, polują gównie w nocy, w ciągu dnia można je spotkać w zagłębieniach raf i ścian.

Płaszczki

Ogólna nazwa ryb chrzęstnoszkieletowych. Ciało jest grzbietobrzusznie spłaszczone. Zęby tępe, przystosowane do miażdżenia pokarmu, w przeciwieństwie do rekinów, które mają zęby ostre przystosowane do cięcia. Niektóre z płaszczek potrafią wytwarzać impulsy elektryczne - drętwy. Wiele gatunków ma ogon zakończony kolcem jadowym, często z haczykami - ogończe.

Rekiny

Podobnie jak płaszczki należą do ryb chrząstnoszkieletowych - podgromada spodouste. Zazwyczaj rekiny można spotkać wokół raf na otwartym morzu. Wśród nich spotkamy zarówno drapieżniki jak i ryby planktonożerne (na przykład rekin wielorybi). Potencjalnie niebezpieczne dla ludzi mogą być żarłacz biały i żarłacz tygrysi. Mniejsze rekiny są zwykle nieśmiałe i unikają towarzystwa ludzi. Ataki na ludzi są sporadyczne i najczęściej dotyczą osób przebywających na powierzchni a nie nurkujących z akwalungiem. W okolicach Hurghady nie słyszałam o atakach rekinów.

Rogatnice

To jedne z najbardziej agresywnych ryb w Morzu Czerwonym, szczególnie w sierpniu, kiedy się rozmnażają. Rogatnice budują gniazda w piasku i pilnują obszaru w kształcie stożka rozszerzającego się ku po wierzchni wody. Dlatego też, jeśli znajdziemy się w pobliżu ich gniazda, należy omijać je nisko, przy dnie a nie próbować opływać powyżej. Jeśli, przypadkowo, wpłyniecie na terytorium rogatnicy należy odpływając ochraniać się płetwami. Przypadki pogryzienia płetw przez rogatnice należą do relatywnie częstych. Rogatnica zielonkawa (Titan triggerfish) często uznawana jest za jedną z najbardziej agresywnych ryb Morza Czerwonego - dorasta do 75 cm długości.

Jeżowce

Zranienia, powstałe na skutek kontaktu z jeżowcem, zdarzają się najczęściej podczas wchodzenia i wychodzenia z wody. Jeżowce żyją między kamieniami spomiędzy których wystają ich kolce. Najczęstsze urazy to wbicie się kolca w gołą stopę. Jest to dość bolesne. Poza tym kolce jeżowca są miękkie i łamiąc się pozostają wbite w skórę - samodzielne ich wyciągnięcie jest nieomal niemożliwe. Po około 3 dniach ból ustaje. Jako pierwszą pomoc zaleca się zanurzenie rany w gorącej wodzie i/lub oczyszczenie octem. Można podać środki przeciwbólowe i ostrożnie usunąć wystające kolce. W przypadku ewentualnej infekcji zalecana jest konsultacja z lekarzem. Jako ochrona przed urazami powodowanymi przez jeżowce zalecane jest wchodzenie do wody w obuwiu z twardą podeszwą.

Stożki

Największe niebezpieczeństwo dla człowieka stanowią stożki!!! Są to ślimaki mieszkające w ładnych, wzorzystych o kształcie stożka muszlach. Najczęściej są zakopane płytko w piasku i jedyną częścią ich ciała, która wystaje to syfon, który ryby mogą pomylić z pokarmem. Stożki polują wystrzeliwując strzałkę jadową, przez którą wstrzykują ofierze neurotoksynę zwaną konotoksyną. Toksyna jest bardzo silna i może zabić człowieka w ciągu kilku-kilkudziesięciu minut. Z tego powodu sugerujemy nigdy nie zbierać, nie podnosić żadnych muszli w Morzu Czerwonym.

Koral ognisty

Inne zagrożenie stwarzają parzące korale - szczególnie koral ognisty, który może powodować bolesne oparzenia a gojenie się ran, przez niego spowodowanych, trwa wiele dni. Aby uniknąć poparzenia należy zachować dystans pływając czy nurkując w pobliżu koralowców. Nie należy snorklować nad płytkimi rafami ani zbierać “pamiątek” w postaci koralowców, nawet tych oderwanych gdyż nadal mogą nas oparzyć. Pierwsza pomoc polega na obmyciu oparzonego miejsca słoną wodą (nie należy używać słodkiej wody) i łagodnym kwasem (5% kwas octowy, kwas z cytryny), zabezpieczenie rany czystym opatrunkiem i podanie środków przeciwbólowych.

Inne niebezpieczne ryby

Ciało rozdymek zwiera silnie trującą tetrodotoksynę. Potencjalnie trujące po nieprofesjonalnym przygotowaniu do zjedzenia. Sumik węgorzowaty w jego płetwach piersiowych zawarta jest toksyna. Ukłucia są bardzo bolesne i znane są przypadki śmiertelne. Zaleca się zanurzenie zranionego miejsca w gorącej wodzie. Sumiki węgorzowate pływają w małej ławicy, tuż nad piaskiem, w którym szukają pożywienia.

Więcej informacji na DAN - Divers Alert Network.