Skip to main content Skip to footer

O życiu w Morzu Czerwonym

O koralowcach i rafie koralowej

Co to jest koralowiec

Rafy koralowe są domem dla ryb i wielu innych gatunków zwierząt. Nurkując w Egipcie w Morzu Czerwonym możemy zobaczyć rafy koralowe różnej wielkości i kształtu. Niektóre rozciągają się wzdłuż wybrzeża, inne otaczają wyspy lub niezależnie „wyrastają z dna morskiego”. Spotkamy tu wielokilometrowe rafy, ale także małe szczyty koralowe. Nurkując w Egipcie w okolicach Hurghady możemy obserwować różne rodzaje koralowców – korale miękkie i wachlarzowe, korale twarde czy mózgowe i wiele innych.

Koralowce należą do phylum Cnidaria zaliczanego głównie do subphylum Anthozoa. Są to bezkręgowce morskie – genetycznie identyczne polipy koralowe żyjące w koloniach. Polipy to drobne organizmy "spokrewnione" z ukwiałami i meduzami. W Morzu Czerwonym możemy spotkać mnóstwo gatunków koralowców. Zasadniczo możemy rozróżnić korale twarde (Scleractinia, np. koralowce stołowe lub mózgowe) i korale miękkie (Alcyonacea). Koralowce twarde wydzielają węglan wapnia i w ten sposób tworzą ochronny szkielet, który tworzy rafy koralowe. Natomiast koralowce miękkie nie wydalają w takim stopniu węglanu wapnia i mają jedynie stwardniały szkielet o kolczastej lub ziarnistej teksturze, która odstrasza drapieżniki. Są jednak integralną częścią ekosystemu rafy koralowej.

Proszę nie dotykać tych delikatnych zwierząt i poruszać się po rafie koralowej ostrożnie i z neutralną pływalnością. Zalecamy kurs PADI Peak Performance Buoyancy. Radzimy również nie stosować filtrów przeciwsłonecznych, które nie są bezpieczne dla koralowców.

Jak powstaje rafa koralowa

Koralowce mogą być jednopłciowe z oddzielnymi koloniami męskimi i żeńskimi, ale istnieją gatunki hermafrodytyczne (niektóre gatunki koralowców twardych). Rafy koralowe zaczynają się tworzyć, gdy koralowiec rodzicielski wypuszcza larwy lub gamety (jaja i plemniki) do wody, następuje zapłodnienie. Następnie larwy zostają uwięzione na dnie morskim i rozwijają się w nowy koralowiec. Twarde koralowce budujące rafy potrzebują mocnego, stosunkowo płytkiego dna. Ich polipy koralowe tworzą twarde szkielety wapienne. Tworzą kolonie, które rosną przez setki do tysięcy lat, łączą się z innymi koloniami i w ten sposób rośnie rafa koralowa. Są ułożone jedna na drugiej i mogą nawet tworzyć wyspę. Niektóre rafy koralowe zaczęły powstawać już 50 milionów lat temu. Aby rafa koralowa mogła się rozwijać, niezbędna jest obecność gatunków zwierząt, które pomagają regulować ilość makroglonów (wielokomórkowych glonów rosnących na zewnątrz koralowców), takich jak jeżowce i ryby roślinożerne...

Korale występują głównie w płytkich wodach mórz tropikalnych. Wiele koralowców pozyskuje większość składników odżywczych dzięki promieniom słonecznym w procesie fotosyntezy (niektóre gatunki nawet ponad 90%). Zawierają w swoich tkankach jednokomórkową fotosyntetyzującą algę zooxanthellae, dzięki której uzyskują również swoje zabarwienie. Jednak koralowce żywią się również poprzez wysuwanie macek, często kłujących, i wykorzystywanie ich do łapania zooplanktonu, a czasem nawet maleńkich ryb. Koralowce miękkie, które nie zawsze są siedliskiem zooxanthelli, rozwijają się w wodach bogatych w składniki odżywcze, często z silniejszymi prądami i niższym natężeniem światła.

Zagrożenia dla raf koralowych

Ludzie myślą, że rafy koralowe są niszczone głównie z powodu turystyki i biznesu nurkowego. Ale to nie o to chodzi. Często mówi się o zanikaniu raf koralowych na skutek zmian klimatycznych, czyli głównie zmian temperatury wody. Dzieje się tak, że koralowce zaczynają wydalać symbiotyczne zooxanthelle, co powoduje ich śmierć. W rezultacie tracą kolor, stają się białe i obumierają. Przyczyną mogą być także np. zanieczyszczenia czy choroby koralowców wywołane przez bakterie, grzyby, a zapewne także wirusy. Obecność tych drobnoustrojów nie musi natychmiast powodować choroby. To podobnie jak z ludźmi. Jeśli koralowiec jest zdrowy, choroba nie ujawni się natychmiast. Czynniki zewnętrzne osłabiające koralowce, takie jak zmiany temperatury wody, promieniowanie UV czy zanieczyszczenia, mogą ułatwiać wystąpienie choroby. Koralowce też na ogół nie tolerują mętnej wody, osad może zatykać otwory koralowców, przez które polipy wysuwają swoje macki lub służą za usta. Utrata koralowców może być również spowodowana atakiem rozgwiazdy zwanej Koroną Cierniową lub sztormową pogodą, kiedy fale mogą złamać koralowce rosnące na szczycie rafy. Egipt przyłączył się także do międzynarodowego projektu Bleach Watch, którego zadaniem jest monitorowanie tych zmian i umożliwienie ich badania. Starają się także podnosić świadomość operatorów nurkowych i przewodników na temat raf, które regularnie odwiedzają.